Πέμπτη 11 Δεκεμβρίου 2014

Αυταπάρνηση και γενναιότητα του μεταφραστή

συνέντευξη στην Τέσυ Μπάιλα, περιοδικό "Κλεψύδρα" 7, Νοέμ. 2014

Από το 1994 μεταφράζετε το συνολικό έργο του Μίλαν Κούντερα και τον έχετε γνωρίσει προσωπικά. Πρόσφατα κυκλοφόρησε το έργο του «Η γιορτή της ασημαντότητας» από τις εκδόσεις Εστία· πώς νιώθει ένας μεταφραστής απέναντι στο γεγονός ότι μεταφράζει ίσως το τελευταίο βιβλίο ενός τόσο σημαντικού συγγραφέα;

Με βάζετε κατευθείαν στα δύσκολα! Όλο μεγάλα λόγια μου έρχονται, δεν ξέρω πώς να τα ελέγξω… Όταν μου παρέδωσε ο Κούντερα το «χειρόγραφο» (πώς να το πούμε επιτέλους αυτό το «κομπιουτερόγραφο»…) της Γιορτής, που μου το φύλαγε μάλιστα κανονική έκπληξη, αφού δεν είχε ειπωθεί τίποτα σχετικό ώς τότε, όταν λοιπόν συναντηθήκαμε, η Βέρα, η γυναίκα του, είπε κάποια στιγμή πως είναι το τελευταίο του μυθιστόρημα. Αστειεύτηκα αμήχανα εγώ, πως ποτέ δεν λέμε ποτέ, «Μπα!» επέμεινε αυτή ενώ παρακολουθούσε αμίλητος εκείνος, «εδώ είναι η καταστροφή, το τέλος των πάντων, της Ιστορίας, του έρωτα, του ανθρώπινου είδους…», με κάτι πάλι αμήχανο επέμεινα εγώ, «Δεν γράφω άλλο» παρενέβη τώρα ο Κούντερα, με ύφος εντελώς διαφορετικό απ’ ό,τι λόγου χάρη το 2001, στην πρώτη μας συνάντηση, όταν πάλι μου είχε πει ότι δεν ξαναγράφει, κάτι που δεν το πίστευε όμως τότε κανένας. Κι όμως, δεν έγραψε όλα αυτά τα χρόνια, παρά μόνο δοκίμια, και ξαφνικά (λέω αυθαίρετα τώρα εγώ), ίσως κι επειδή πολλοί θα τον ζάλιζαν: «γράφετε; γιατί δεν γράφετε;» κ.ο.κ., αποφασίζει να γράψει αυτό το ιδιότυπο βιβλίο, να κλείσει μόνος του την αυλαία, συνοψίζοντας και επιλογίζοντας ο ίδιος, με θαυμαστό προσθέτω τρόπο, το μυθιστορηματικό έργο του.